Fotowoltaika to jedna z najszybciej rozwijających się branż technologicznych w Europie. Nowe rozwiązania pojawiają się regularnie, a ich zrozumienie i właściwe zastosowanie stają się kluczowe dla każdego profesjonalnego instalatora. Jednym z ciekawszych i bardziej zaawansowanych technologicznie rozwiązań są moduły bifacjalne – czyli dwustronne. Ale czy rzeczywiście zawsze dają lepsze efekty? Kiedy warto je stosować, a kiedy nie przyniosą oczekiwanych korzyści?
W tym artykule przybliżamy charakterystykę modułów bifacjalnych i podpowiadamy, jak rozwijać swoje kompetencje w ich montażu i projektowaniu.
Czym są moduły bifacjalne?
Moduły bifacjalne różnią się od standardowych tym, że generują energię nie tylko z przedniej strony (tej skierowanej ku słońcu), ale również z tylnej – odbierającej promieniowanie odbite od powierzchni podłoża (tzw. albedo). Tylny laminat jest przezroczysty lub półprzezroczysty (np. szkło-szkło), co umożliwia przenikanie światła i jego wykorzystanie z obu stron.
Korzyść? Zwiększenie uzysków energii o 5–25% w zależności od warunków montażu.
Kiedy warto stosować moduły bifacjalne?
1. Instalacje naziemne
To najlepszy scenariusz dla bifacjali. Moduły zamontowane w konstrukcjach wolnostojących mają swobodny dostęp do światła z tyłu, a odpowiednio dobrana powierzchnia pod nimi (np. jasny żwir, beton, piasek) znacznie zwiększa odbicie światła i efektywność.
✅ Idealne do farm PV, parkingów solarnych (carportów) i dużych systemów gruntowych.
2. Dachy płaskie z montażem podniesionym
Na dachach płaskich można uzyskać wyższe uzyski, jeśli zastosuje się montaż ukośny, umożliwiający światłu dostęp do tylnej części modułu.
✅ Sprawdza się tam, gdzie dach nie jest zacieniony i ma jasne pokrycie (papa, membrana EPDM, jasny żwir).
3. Systemy z dużymi odstępami między rzędami
Im większy prześwit pod modułami i między rzędami, tym więcej światła może dostać się od tyłu. Odpowiednie rozplanowanie może przynieść realne zyski.
✅ Warto rozważyć to przy projektach optymalizowanych pod maksymalny uzysk, a niekoniecznie gęstość montażu.
Kiedy bifacjalne się nie sprawdzą?
Moduły dwustronne nie zawsze są dobrym wyborem. Ich potencjał może być niewykorzystany lub wręcz nieopłacalny w niektórych warunkach:
- Na dachach skośnych – tylna strona jest przeważnie bardzo blisko dachu, co niemal całkowicie ogranicza odbicie światła.
- W miejscach zacienionych lub ciasno zabudowanych – brak światła z tyłu = brak efektu bifacjalnego.
- Na ciemnych powierzchniach (np. czarna papa) – niskie albedo, czyli słabe odbicie światła.
- Przy bardzo niskiej konstrukcji naziemnej – brak dostępu światła do tylnej strony.
W takich przypadkach klasyczne moduły monofacjalne będą równie efektywne, a często tańsze.
Techniczne aspekty montażu bifacjali
Instalator powinien pamiętać o kilku istotnych różnicach w montażu:
- Zalecany większy prześwit pod modułem – min. 0,8–1,0 m.
- Powierzchnia pod modułami – najlepiej jasna i jednolita (żwir, beton, farba refleksyjna).
- Nie zasłaniaj tylnej strony – konstrukcje wsporcze powinny być smukłe i ograniczać zacienienie tyłu.
- Uziemienie i SPD – szkło-szkło może mieć inne wymagania ochrony przepięciowej, szczególnie przy montażu na stelażach metalowych.
Niektóre modele bifacjalne mają zwiększone napięcie obwodu otwartego (Voc) – trzeba to uwzględnić przy doborze falownika i zabezpieczeń DC.
Rozwijaj swoje kompetencje – warto!
Bifacjale to przyszłość dużych instalacji PV – szczególnie w kontekście rosnących cen działek i potrzeby maksymalizacji uzysków na ograniczonej powierzchni. Coraz więcej producentów oferuje wersje bifacjalne jako standard.
Dla instalatora oznacza to potrzebę:
- znajomości technologii szkło-szkło,
- umiejętności projektowania systemów gruntowych,
- wiedzy o wpływie albedo i geometrii montażu na uzysk,
- prawidłowego doboru zabezpieczeń i falowników pod podwyższone napięcia.
Moduły bifacjalne to technologia, która może przynieść realne korzyści – ale tylko wtedy, gdy jest właściwie dobrana i zamontowana. Dla instalatorów to szansa na rozwój kompetencji technicznych, a dla klientów – na zwiększenie uzysków i szybszy zwrot z inwestycji.
